به خرداد ۱۳۹۲ برویم. روزهایی که هنوز آینده مذاکرات ایران با جهان در هاله‌ای از ابهام قرار داشت. نرخ دلار در خرداد ۱۳۹۲ رقمی حدود ۳۵۶۵ تومان بود. پس از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری و پیروزی حسن روحانی روند نزولی قیمت دلار آغاز شد. به فاصله یک ماه، در حالیکه هنوز حکم حسن روحانی حتی تنفیذ هم نشده بود دلار نزولی شد و به قیمت ۳۲۰۰ تومان رسید. مرداد همان سال، در زمانی که روحانی خود را برای تنفیذ آماده می‌کرد، بازار ارز کاملا نسبت به تعامل ایران با جهان و بهبود وضعیت اقتصادی امیدوار بود و روند نزولی ادامه داشت و دلار به زیر ۳۲۰۰ تومان رفت و در شهریور ۱۳۹۲ نیز دلار در محدوده ۳۲۰۰ تومان باقی ماند. با تعیین کابینه حسن روحانی و مشخص شدن مردان اقتصادی و دیپلمات کابینه دلار به قیمت زیر ۲۹۰۰ تومان رفت. این روند کاهشی نشان می‌دهد بازار نسبت به عملکرد کابینه اول حسن روحانی امیدوار بود. اما قیمت ارز در دولت روحانی همیشه نزولی نبود و به اعمال تحریم‌های آمریکا و برهم خوردن برجام، روند افزایش ارزش پول ملی متوقف شد و نرخ ارز سیر صعودی به خود گرفت. هرچند رسانه‌های اصولگرا بیشتر تلاش می‌کردند افزایش قیمت ارز را متوجه برادر رئیس جمهوری و دلال‌های ارز کنند اما بعید به نظر می‌رسد تعدادی دلار توانایی تاثیرگذاری عمده در بازار بزرگ و گسترده ارز را داشته باشند.

واکنش بازار ارز روزهای نخست ریاست جمهوری ابراهیم رئیسی

در مقام مقایسه، بازار واکنشی کاملا متفاوت به انتخاب ابراهیم رئیسی نشان داد و هرچه نفرات تیم اقتصادی و دیپلمات ابراهیم رئیسی مشخص‌تر شد، واکنش‌ها هیجانی‌تر و ناامیدانه‌تر شد. اگر به سراغ آرشیو نوسانات قیمت ارز برویم، خواهیم دید، در خرداد ۱۴۰۰ در حالیکه انتخاب ابراهیم رئیسی آشکار بود و تردیدی در این رابطه وجود نداشت، قیمت دلار شیب صعودی به خود گرفت و به عدد ۲۲۳۴۹ تومان رسید. ابراهیم رئیسی انتخاب شد و در تیر ماه دلار به ۲۴۲۷۰ تومان رسید و رشدی حدود ۲ هزارتومانی داشت. این رشد قیمت در مرداد و شهریور ادامه پیدا کرد و در اول مهر به عدد ۲۷۶۸۰ تومان رسید. رشدی ۵ هزارتومانی در طی حدود ۹۰ روز نشان می‌دهد که بازار امیدی به گشایش‌های ارزی ندارد. سرمایه گذارا کلان به دقت تحولات ایران و جهان را رصد می‌کنند و نسبت به وارد یا خارج کردن سرمایه‌های ارزی خود حساس هستند و چند نوساناتی می‌توانند زنگ خطری برای جامعه باشد و اگر نرخ ارز همچنان در حال صعود است، این احتمال وجود دارد که سرمایه گذاران هنوز پالس مثبتی نسبت به آینده اقتصاد بدست نیاورده‌اند و یا هنوز متوجه برنامه اقتصادی و دیپلماتیک تیم دولت سیزدهم نشده‌اند.

نقش برادر ابراهیم رئیسی چیست؟

در روزهایی که غرب با تحریم ایران منجر به افزایش قیمت دلار می‌شد، رسانه‌های اصولگرا و صدا و سیما ادعا می‌کردند برادر حسن روحانی عامل افزایش قیمت دلار است. آنها اختلالات و نواسانات ارزی را به دستکاری حسین فریدون و رفقایش نسبت می‌دادند غافل از آنکه سازو کارهای تعیین قیمت تعادلی دلار بسیار پیچیده‌تر از آن است که چند نفر بتوانند برای آن تعیین تکلیف کنند. جریان رسانه‌ای اصولگرا با انحراف اذهان از دلایل اصلی افزایش قیمت ارز باعث شدند، افکار عمومی از شناسایی دلایل عمده این نوسانات غافل شود و درک نادرستی از این مقولات داشته باشد. اما جریان رسانه‌ای اصولگرا در آن زمان نمی‌خواست به علت العلل افزایش قیمت ارز اعتراف کند و لذا تلاش می‌کرد آدرس غلط بدهد. حال سوال اینجاست نوسانات و رشد قیمت دلار در ۹۰ روز را باید متوجه برادر ابراهیم رئیسی دانست یا خیر؟ آیا می‌توان رشد ۵هزار ۳۰۰ تومانی قیمت دلار طی ۶۰ تا ۷۰ روز را به برادر یا خانواده ابراهیم رئیسی نسبت داد؟