پیشنهاد فیلم برای آخر هفته؛ «به بالا نگاه نکن» را حتما نگاه‌ کنید/ یک کمدی غم‌انگیز علیه حکومت «حماقت» بر جهان!

به گزارش تازه‌نیوز، کمدی «به بالا نگاه نکن» (D’ont look up) به کارگردانی آدام مک‌کی و با بازی لئوناردو دی‌کاپریو و جنیفر لارنس در ماه دسامبر سال گذشته از پلتفرم نت‌فلیکس پخش شد و نظر مثبت بسیاری از منتقدان را برانگیخت. این کمدی، با پایانی به‌شدت تراژیک، ماجرای راندال میندی و کیت دیبیاسکای، دو پژوهشگر آمریکایی را روایت می‌کند که در جریان مشاهدات معمول تلسکوپی، متوجه می‌شوند که یک سیارک به سرعت در حال نزدیک شدن به زمین است. استاد دانشگاه و دانشجوی دکتری فورا قضیه را به ناسا اطلاع می‌دهند.

اسم فیلم Don’t Look Up، «به بالا نگاه نکن»، استعاره‌ای از خواسته‌های سیاست‌مدارانی است که عوام‌فریبی را سرلوحه‌ی کار خود قرار داده‌اند و از مردم می‌خواهند در مسائل بزرگ دخالت نکنند. آدام مک‌کی دست روی موضوعات تازه‌ای گذاشته که دنیا در حال رو‌یارویی با آن‌ها است. رسانه‌، شبکه‌های اجتماعی منحرف‌کننده، سیاست‌های عوام‌فریبانه‌، غرق شدن در شهرت‌های پوشالی، تحریف حقایق و دخالت ثروتمندان در سرنوشت آدم‌ها، بااین‌حال، این فیلم اثری متوسط خواهد بود، نمایشی که به‌واسطه‌ی عمیق نشدن در جهان‌بینی خودش، سقوط آزادی را در ورود به باکس آثار تجاری تجربه می‌کند. مک کی هم عصبانی است و هم نیست، هم انتقاد می‌کند و تلنگر می‌زند و هم اینکه تماشاگر را به بی‌خیالی تشویق می‌کند. اگر کمی دقیق‌تر به این اثر بنگریم متوجه خواهیم شد که به بالا نگاه نکن فقط می‌خواهد مخاطب عصبانی و ناراحت را بخنداند و او را از اصل موضوع دور کند و به‌همین علت فیلم در هیچ مسئله‌ای عمیق نمی‌شود و خودش را با اتفاقاتی در سطح سرگرم می‌کند.

متأسفانه مشکل اصلی «Don’t Look Up» همین نگاه مستقیم به زندگی بشر در عصر مدرن می‌باشد. این که در شرایط امروز ابتذال به طور نگران‌کننده‌ای در حال افزایش است و جامعه تحت سیطره شبکه‌های اجتماعی حق انتخاب فردی را ازدست‌داده‌اند از نظر کارشناسان نیز پدیده‌ای قابل‌توجه است، اما صرفاً به نمایش گذاشتن این موارد در فیلم بی‌آنکه برنامه مشخصی برای پرداختن به آن وجود داشته باشد، عمده دلیل ضعف فیلم پر بازیگر «به بالا نگاه نکن» بوده است.

مک کی بار دیگر در «Don’t Look Up» با لحنی طنز و کنایه‌آمیز (همان گونه که همواره از او سراغ داشته‌ایم) به سراغ سوژه خود رفته است اما به‌واقع، چیزی بیشتر از کنایه زدن به مخاطبین درباره سبک زندگی‌اش نداشته است. رویکردی که جایگاه آن را می‌توان در برنامه‌های کمدی تلویزیونی، شبکه‌های اینترنتی و ساختارهای کوچک‌تر جستجو کرد و به نتیجه بهتری رسید. اما زمانی که یک اثر سینمایی ساخته می‌شود، انتظار می‌رود که فیلمنامه عمق معنایی بیشتری داشته و سوژه خود را واکاوی کرده و در نهایت ضربه اساسی را به ذهن مخاطبش وارد نماید. اما «Don’t Look Up» مخصوصاً در بخش میانی داستان، هیچ ایده‌ای برای بسط و گسترش قصه خود نداشته است.

بسیاری از منتقدان داستان «به بالا نگاه نکن» را آینه‌ای تمام نما از جامعه امروز بشری در مقیاس جهانی توصیف می‌کنند. اگرچه ماجرا در ایالات متحده آمریکا می‌گذرد، اما کیش «شایسته‌سالاری» حاکمان، رویکرد رسانه‌ها و مردمانی سرگردان، احتمالا در همه‌ جای جهان نمودهای کمابیش مشابهی دارد. گرمایش زمین و شیوع جهانگیر ویروس کرونا، از جمله مواردی هستند که قبول کمدی «به بالا نگاه نکن» و همذات‌پنداری با شخصیت‌های آن را برای مخاطب عام به‌شدت آسان می‌کند.

به لطف ستارگان پرتعداد فیلم، «Don’t Look Up» در بخش بازیگری اثری کامل محسوب می‌شود که در هر بخش می‌توان یک بازی درخشان را شاهد بود. مریل استریپ اگرچه در این جا محدود شده اما کماکان در تصویر می‌درخشد. لئوناردو دی کاپریو نیز علی‌رغم اینکه نقش دانشمند نجوم چندان مناسب او نبوده، اما روی‌هم‌رفته توانسته از پس ایفای نقش خود برآید. کیت بلانشت نیز در حضور کوتاه‌مدت خود به‌خوبی بر بازی خود مسلط است و بهترین انتخاب برای نقش گوینده خبر بوده است. بازی جنیفر لارنس نیز قابل‌ستایش است. شاید عجیب و غریب‌ترین بازیگر فیلم تیموتی شالامی باشد که نمی‌دانیم برای چه در فیلم حضور دارد!

در آخر باید گفت، وقتی نمایشی مخاطب را با مسائلی می‌خنداند که بیننده از قبل به آن‌ها واقف بوده و نیازی ندارد که به چالش اعصاب خوردکنی کشیده شود، آن اثر یقینا در بین تماشاگران جایگاه خوبی را پیدا خواهد کرد؛ چراکه انسان‌ها، هم دوست دارند بخندند و هم اینکه بدون کوچترین ناراحتی به مسائل و مشکلات عمیق‌شان فکر کنند. آدام مک‌کی هم، بسیار زیرکانه از این واقعیت استفاده کرده و به بالا نگاه نکن را باتوجه‌به این شرایط پیش برده است. همین اتفاق باعث شده این اثر فیلمی ساده از آب دربیاید و ریزبینی دیگر آثار مک‌کی در آن نمود پیدا نکند. با وجود این نکات فیلم توانسته است کاری کند که مخاطب آن را دوست داشته باشد و از دیدن آن لذت ببرد.