رویداد۲۴ نوشت: پل ایدون در گزارشی در مجله فوربس نوشت: اسرائیل اعلام کرده در صورتی که مذاکرات کنونی با آمریکا به شکست بیانجامد برنامه‌ای حملات دوربرد علیه برنامه هسته‌ای ایران دارد. چنین اقدامی می‌تواند پیامدهای سنگینی برای منطقه داشته باشد؛ منطقه‌ای که در سال ۲۰۲۴ شاهد حملات متقابل میان ایران و اسرائیل بود.
براساس اطلاعات نهادهای اطلاعاتی آمریکا، اسرائیل فعالانه در حال آماده‌سازی برای حمله‌ای احتمالی به سایت‌های هسته‌ای ایران است، در حالی که مذاکرات میان تهران و دولت ترامپ بر سر توافقی جدید جریان دارد. روز بعد از گزارش CNN در ۲۰ می، پایگاه خبری اکسیوس اعلام کرد که هر حمله‌ای از سوی اسرائیل احتمالاً محدود به یک حمله واحد نخواهد بود، بلکه کمپینی نظامی خواهد بود که حداقل یک هفته به طول می‌انجامد.
مطابق انتظار، ایران به‌شدت احتمال چنین حمله‌ای را محکوم کرده است. وزیر امور خارجه ایران، عباس عراقچی، هشدار داد که تهران هرگونه حمله اسرائیل را با مشارکت واشنگتن تلقی خواهد کرد.
دولت ترامپ و کشورهای عربی خلیج: مخالف حمله، موافق مذاکره
دولت ترامپ و کشورهای حاشیه خلیج فارس مخالف حمله هستند و بر دیپلماسی تأکید دارند. دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، روز چهارشنبه تأیید کرد که به بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، گفته است اکنون زمان مناسبی برای حمله نیست چرا که «ما بسیار به یک راه‌حل نزدیک شده‌ایم». علاوه بر این، عربستان سعودی نیز در ماه گذشته به ایران هشدار داده بود که پیشنهاد مذاکره ترامپ را جدی بگیرد تا از حمله‌ای احتمالی توسط اسرائیل جلوگیری شود.
ایران بر حفظ حق خود برای ادامه غنی‌سازی اورانیوم اصرار دارد؛ مسئله‌ای که اصلی‌ترین مانع در مسیر توافق جدید است.
اگر حمله‌ای رخ دهد، میزان تخریب آن چقدر خواهد بود؟
اینکه آیا اسرائیل در روزها یا هفته‌های آینده واقعاً حمله‌ای انجام می‌دهد یا نه، نامشخص است. اما حتی در صورت حمله، بدون حمایت مستقیم آمریکا، دامنه تخریب آن مورد سوال است.
آرش عزیزی، پژوهشگر دانشگاه بوستون و نویسنده کتاب «فرمانده در سایه»، به فوربس می‌گوید: «هرگونه حمله اسرائیلی بدون حمایت آمریکا با محدودیت‌های زیادی روبه‌روست، مخصوصاً به‌خاطر فاصله زیاد جغرافیایی، گرچه ارتش اسرائیل خلاق و غیرقابل پیش‌بینی است.»
او افزود: «حتی اگر اسرائیل با حمایت آمریکا حمله کند، تنها می‌تواند تا حدی خسارت وارد کند. مسئله مهم، توافقی است که بعد از حمله حاصل می‌شود.»
حمله اسرائیل در اکتبر ۲۰۲۴
در ۲۶ اکتبر ۲۰۲۴، اسرائیل موجی از حملات هوایی را علیه سامانه‌های پدافند هوایی و تأسیسات تولید موشک ایران اجرا کرد، بدون آن‌که هیچ هواپیمایی از دست بدهد. فوربس مدعی شده این حمله چهار ساعته آسیب زیادی به سامانه‌های دفاع هوایی استراتژیک ایران، به‌ویژه سامانه‌های روسی S-۳۰۰ وارد کرده است. (این ادعا تایید نشده است). اسرائیل از حریم هوایی سوریه و عراق برای انجام این عملیات بهره گرفت.
عزیزی مدعی شده: «دفاع هوایی ایران احتمالاً در برابر کمپین یک هفته‌ای اسرائیل تاب نخواهد آورد. همچنین، نبود نیروی هوایی مناسب در ایران توان دفاعی‌اش را محدود می‌کند.»
نیروی هوایی ایران بیشتر متشکل از جنگنده‌های قدیمی مانند F-۴ فانتوم و F-۱۴ تام‌کت است که از دوره پیش از انقلاب باقی مانده‌اند، به‌علاوه چند فروند MiG-۲۹ ساخت شوروی. ایران هنوز جنگنده‌های Su-۳۵ سفارش داده‌شده از روسیه را دریافت نکرده است.
در مقابل، نیروی هوایی اسرائیل مدرن‌تر و مجهزتر است و تنها کشوری در منطقه است که جنگنده رادارگریز نسل پنجم F-۳۵ آمریکا را در اختیار دارد.
اهداف اصلی: نطنز و فردو
تأسیسات هسته‌ای ایران در سراسر کشور پراکنده‌اند، اما نطنز و فردو دو مرکز کلیدی هستند. آن‌طور که منابع تحلیلی نشان می‌دهند، سامانه‌های دفاعی نطنز ضعیف‌تر از آن چیزی است که پیش‌تر تصور می‌شد.
با این حال، این مراکز در اعماق زمین ساخته شده‌اند و اخیراً هم تقویت شده‌اند. بنابراین، برای تخریب آنها به بمب‌های سنگرشکن بسیار بزرگ نیاز است؛ سلاح‌هایی که اسرائیل در اختیار ندارد. برای حمل این بمب‌ها به بمب‌افکن‌های راهبردی نیاز است، مانند B-۲ اسپیریت آمریکایی که تنها هواپیمای مجهز به بمب ۳۰ هزار پوندی GBU-۵۷ است.
این بمب‌افکن‌ها مدتی در جزیره دیگو گارسیا (در نزدیکی ایران) مستقر شده بودند، اما پس از پایان کمپین هوایی آمریکا علیه حوثی‌های یمن، جای خود را به بمب‌افکن‌های B-۵۲ قدیمی‌تر دادند.
آیا عملیات کماندویی ممکن است؟
در ۸ سپتامبر ۲۰۲۴، اسرائیل عملیاتی با نام «راه‌های بسیار» را اجرا کرد؛ حمله کماندویی به یک کارخانه موشک‌سازی ایران در سوریه. نیروهای شالدگ با بالگرد به منطقه اعزام شدند، به تأسیسات حمله کردند و پس از کار گذاشتن مواد منفجره، محل را ترک کردند.
عزیزی می‌گوید: «اسرائیل می‌تواند حملات کماندویی در خاک ایران طراحی کند. آنها نفوذ اطلاعاتی بسیار بالایی دارند و پیش از این نیز بارها عملیات‌های موفقی انجام داده‌اند.»
ایران چگونه به حمله اسرائیل پاسخ خواهد داد؟
ایران احتمالاً به هرگونه حمله سنگین اسرائیل به برنامه هسته‌ای‌اش، به‌شدت پاسخ خواهد داد. هرچند هنوز به حمله اکتبر واکنشی نشان نداده است (که پاسخ اسرائیل به حمله موشکی ایران بود).
عزیزی می‌افزاید: «ایران احتمالاً با حمله مستقیم و سنگین به خاک اسرائیل واکنش نشان خواهد داد.».
اما مشخص نیست که آیا تهران به پایگاه‌های آمریکا در منطقه نیز حمله خواهد کرد یا نه، مخصوصاً در کشورهای خلیج فارس که روابط نسبتاً خوبی با ایران دارند و اجازه استفاده از خاکشان برای حمله به ایران را نمی‌دهند.
در گذشته، ایران در پاسخ به ترور سردار قاسم سلیمانی در سال ۲۰۲۰، به پایگاه عین‌الاسد در عراق (محل استقرار نیروهای آمریکایی) حمله موشکی کرد.
عزیزی نتیجه می‌گیرد: «اینکه آیا ایران به پایگاه‌های آمریکا هم حمله کند یا نه، بستگی به سطح ارتباط دیپلماتیک در آستانه یا حین حمله دارد و اینکه آمریکا چقدر در حمله اسرائیل نقش دارد.»ً
نظر شما