در حالی که آتش‌بس شکننده‌ای پس از درگیری‌های اخیر میان ایران و اسرائیل برقرار شده، موجی از تحلیل‌ها و حدس‌وگمان‌ها درباره سرنوشت این آتش‌بس در محافل سیاسی به‌راه افتاده است. برخی معتقدند رژیم صهیونیستی مجدداً در پی تحریک ایران خواهد بود، در حالی که گروهی دیگر از احتمال دستیابی به یک صلح نسبی از طریق دیپلماسی سخن می‌گویند.
چندی پیش، امیرسعید ایروانی، نماینده دائم ایران در سازمان ملل، پیشنهاد قابل‌توجهی مطرح کرد: در صورت دستیابی به توافق جدید، ایران آماده است ذخایر اورانیوم ۶۰ و ۲۰ درصد غنی‌شده خود را به خارج از کشور منتقل کند. این اظهارات، اما بلافاصله واکنش‌هایی در داخل کشور به‌همراه داشت. نمایندگان عضو کمیسیون امنیت ملی کشور می‌گویند موضع نمایندگی ایران در سازمان ملل، موضع رسمی کشور نیست.
احمد بخشایش اردستانی، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در گفت‌وگو با رویداد۲۴ تصریح کرد: «این اظهارات نظر شخصی آقای ایروانی بوده و تاکنون از سوی وزارت امور خارجه به عنوان موضع رسمی جمهوری اسلامی ایران اعلام نشده است.»
ایران به آتش بس اعتماد ندارد
اردستانی با اشاره به سابقه بدعهدی‌های اسرائیل در قبال آتش‌بس‌های گذشته تأکید کرد: «تجربه نشان داده اگر ایران به توافق موفقی با غرب نرسد، آتش‌بس فعلی هم دیری نخواهد پایید. رژیم صهیونیستی همواره از فضای تنش سود می‌برد.»
بهنام سعیدی، دبیر کمیسیون امنیت ملی نیز در گفت‌وگویی جداگانه تأکید کرد که ایران آمادگی کامل برای مقابله با هرگونه تعرض یا تحریک از سوی رژیم صهیونیستی یا متحدانش را دارد. او هشدار داد: «فضای منطقه بسیار لغزنده و غیرقابل پیش‌بینی است و هر لحظه امکان شکست آتش بس و بازگشت درگیری‌ها وجود دارد.»
از حق غنی‌سازی عقب نمی‌نشینیم | نظر ایروانی تایید نشده است
بخشایش در ادامه گفت‌وگو با مرور مذاکرات هسته‌ای ایران و آمریکا، به این نکته اشاره کرد که شرط توقف کامل غنی‌سازی و ارائه تضمین عینی برای نداشتن سلاح هسته‌ای، هیچ‌گاه برای ایران قابل‌قبول نبوده است.
او توضیح داد: «نمی‌توان انتظار داشت کشوری که توانمندی هسته‌ای‌اش را بومی کرده، صدها شهید داده و میلیاردها تومان سرمایه‌گذاری کرده، از این حق صرف‌نظر کند. شعار ما همیشه این بوده که "انرژی هسته‌ای، حق مسلم ماست".»
البته او تاکید کرده جمهوری اسلامی ایران قصد تولید سلاح هسته‌ای ندارد، اما استفاده صلح‌آمیز از این انرژی را حق خود می‌داند.
این نماینده مجلس با اشاره به تأثیرگذاری نتانیاهو بر دولت آمریکا، گفت: «ترامپ عملاً با طرح "غنی‌سازی صفر" _که با هدف قدرت نمایی در برابر روسای جمهور قبلی یعنی اوباما و بایدن مطرح شده_ مذاکرات را به بن‌بست کشاند و در نهایت، به اسرائیل چراغ سبز برای اقدام نظامی نشان داد. اما اکنون شرایط عوض شده. در جنگ اخیر، دو طرف آسیب دیدند و شاید همین باعث شود که هر دو طرف به مذاکره فکر کنند.»
«در چنین فضایی، تکرار آن مواضع غیرقابل انعطاف، مذاکرات را به نقطه‌ای جز بن‌بست نمی‌برد.»
به گفته این عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس، نماینده جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل مواضعی را بیان کرده که وزارت خارجه از آن بی‌اطلاع است و این محل تردید است.
بخشایش بر این باور است که موضع ایروانی، نظر شخصی او بوده و دیدگاه رسمی دستگاه دیپلماسی نیست.
ایران حاضر به کنار گذاشتن غنی‌سازی نیست/ کنسرسیوم منطقه‌ای راه حل است
بخشایش ادامه داد: «ایران حاضر به کنار گذاشتن غنی‌سازی نیست، اما برای خروج از بن‌بست، پیشنهادهایی مطرح شده است؛ از جمله اینکه ایران غنی‌سازی تا سطح سه درصد را ادامه دهد، چیزی که پیش‌تر نیز در برجام پذیرفته شده بود.»
بخشایش همچنین درباره مسیرهای جایگزین برای کاهش تنش، از تشکیل یک کنسرسیوم منطقه‌ای متشکل از ایران، عربستان، امارات و عمان سخن گفت. به‌گفته وی، این کنسرسیوم می‌تواند تحت نظارت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و حتی آمریکا، فعالیت‌های شفاف غنی‌سازی را در مناطقی، چون قشم و کیش دنبال کند.
تجربه ۴۵ ساله، لزوم پرهیز از بازی پینگ‌پنگی
به گفته بخشایش، باید فکری اساسی برای حل اختلافات دیرینه ایران و آمریکا کرد. اگر این تنش تاریخی ۴۵ ساله به‌سمت حل شدن یا حداقل کاهش تخاصمات نرود، آسیب‌های بیشتری به منطقه و کشور وارد خواهد شد.
به گفته وی، ترامپ از اینکه نامه‌اش برای رهبر جمهوری اسلامی از طریق نخست‌وزیر ژاپن، پذیرفته نشد، کینه عمیقی از ایران در دل گرفته و از آن زمان، سیاستی مبتنی بر تقابل را پیگیری کرده است.
او با اشاره به قدرت بازدارندگی ایران در حمله به پایگاه‌های آمریکا در منطقه گفت: «اگر لازم باشد، ایران توان آن را دارد که منافع آمریکا را در امارات و عربستان و سایر نقاط منطقه هدف قرار دهد. این قابلیت می‌تواند واشنگتن را در مسیر تقابل دچار تردید کند.»
بخشایش با اشاره به تجربه تلخ دو جنگ تحمیلی طی ۴۵ سال گذشته گفت: «در دوران جنگ، توسعه متوقف می‌شود و ظرفیت‌های ملی تحلیل می‌رود. ما نباید وارد بازی پینگ‌پنگی قدرت‌ها شویم. اگر غرب واقعاً به‌دنبال صلح است، باید از زبان زور فاصله بگیرد. ایران هیچ‌گاه آغازگر جنگ نبوده، اما در دفاع از خود مصمم است.»
در سیاست ترامپ بر همان پاشنه فشار حداکثری و تسلیم ایران می‌چرخد
بخشایش در پایان گفت‌وگو خاطرنشان کرد: «سیاست‌های ترامپ از ابتدا نیز نه بر پایه تعامل، بلکه بر مبنای فریب و تلاش برای تسلیم طراحی شده بود. هرچند در ظاهر سیاست‌های او متشتت به نظر می‌رسد، اما اگر کلیت رفتار و گفتار او را همچون قطعات یک پازل کنار یکدیگر قرار دهیم، درمی‌یابیم که هدف نهایی‌اش، مان خط فشار حداکثری و تسلیم‌سازی ایران بوده است.»
Your Comment