به گزارش فرارو، خریدوفروش اجناس کارکرده در سال ۱۴۰۴ بیش از ۶۰ درصد افزایش یافته و هم‌زمان سهم کالاهای نو در خرید خانگی به پایین‌ترین سطح یک دهه اخیر رسیده؛ بطوریکه شکاف قیمت میان کالای نو و کارکرده در بازار پمپ آب و موبایل حالا کمتر از ۱۰ درصد است.

معامله بر سر اجناس دست‌دوم این روزها بالا گرفته. سایت‌های خرید و فروش اجناس کارکرده از ماشین‌لباسشویی و پمپ آب گرفته تا تلفن همراه و حتی تجهیزات خانگی یکی‌یکی درحال ورود به بخش رسمی و خاموش کردن نامحسوس صدای بخش دیگری از بازار هستند؛ بخشی که روزگاری به کالای نو اختصاص داشت. رکود خرید کالای نو، ارزش معامله را دیگر نه بر پایه عمر مصرفی بلکه طبق قدرت نقدشوندگی و برند شکل داده. چنین وضعیتی (تورم مصرفی) الگوی خرید خانواده‌ها را از مصرف به سرمایه‌گذاری فیزیکی تغییر داده است؛ اگرچه هنوز آماری رسمی در این زمینه منتشر نشده اما برآوردهای بازار آنلاین و تحلیل‌های اقتصادی فرارو از رونق چشمگیر معاملات اجناس کارکرده در سال ۱۴۰۴ حکایت دارد.

کالای نو یا دست‌دوم؟ 

برای لمس بهتر این مسئله،  سری به بازارهای مختلف زدیم. مثلا در بخش ماشین‌های لباسشویی‌، میانگین قیمت مدل‌های نو برندهای داخلی حدود ۱۸ تا ۴۰ میلیون تومان است، در حالی که مدل‌های کارکرده با ظرفیت مشابه از ۷ تا ۲۵ میلیون تومان قیمت دارند.

این کالاهای دست‌دوم اما هنوز هم ارزان نیستند؛ با این حال، اگر عمر واقعی دستگاه‌ها را حدود پنج تا هشت سال در نظر بگیریم، ارزش ریالی‌شان تقریبا هم‌پای تورم عمومی حرکت کرده.

طبق آمارهای رسمی، تورم وسایل خانگی ۷۸ درصد و افزایش قیمت کالاهای کارکرده حدود ۷۰–۸۰ درصد است. به این معنا که ارزش کالاهای قدیمی در حد تورم بالا رفته.

بازارهای دیگر هم از این قواعد پیروی می‌کنند. مثلا در بخش پمپ‌ آب خانگی، برند پنتاکس در نسخه‌های نو ۷ تا ۱۰.۵ میلیون تومان قیمت دارد و انواع کارکرده همان مدل بین ۶ تا ۹ میلیون تومان معامله می‌شوند. (فاصله قیمتی کمتر از ۱۰ درصد)

برندهای داخلی پمپ آب مانند الکتروژن، باراد و پرفکت با افت قیمت بیشتری روبه‌رو هستند. در مقابل، پمپ‌های نیمه‌صنعتی چون داب، لوارا و گراندفوس هم که زمانی بین ۱۰ تا ۲۰ میلیون تومان قیمت داشتند، امروز در بازار کارکرده‌ها با نرخی نزدیک به نو (۱۵ تا ۱۸ میلیون تومان) معامله می‌شوند. 

در گروه اقلام دیجیتال مثل موبایل نیز روند مشابه دیده می‌شود؛ اختلاف قیمت میان گوشی‌های نو و استوک آیفون یا سامسونگ در نسل‌های ۱۳ تا ۱۵ کمتر از ۸ تا ۱۲ درصد است و حتی در برخی مدل‌های آیفون قیمت نسخه استوک از نمونه نو هم بالاتر رفته.

رفتار خریدار و فروشنده در بازار جدید

تورم کالاهای بادوام طی دو سال گذشته، از آشپزخانه تا موتورخانه چنان بی‌وقفه و پی‌درپی رشد کرده که معیار «ارزان‌تر بودن» عملا معنای خود را از دست داده. خانواده‌هایی که تا همین چند سال پیش دنبال کالای نو و با تخفیف بودند، حالا جنس دست‌دوم را ترجیح می‌دهند. ترجیحی که فاصله‌ ارزشی کالای نو و کارکرده را مدام کمرنگ‌تر و کمرنگ‌تر کرده و آن را به تار مویی رسانده است.

حتی برندهای بی‌نام‌ونشان داخلی هم از این قافله عقب نمانده و همان اجناس گاها بی‌کیفیت خود را با برچسب‌های «در حد نو» و قیمت‌های بدون منطق و نظارت برای فروش صف کرده‌اند. 

همین امر خریداران را به رفتاری جدید وادار کرده: خرید کالا نه از دریچه آنچه هست، بلکه از آنچه می‌تواند باشد.

فروشنده هم در همین مسیر حرکت می‌کند: تنظیم نرخ کالا با رقم‌های جدید بجای کاهش قیمت برای فروش سریع.