- زمان آغاز جنگ بین تهران و باکو/ ترکیه و آذربایجان همدست می‌شوند؟ +ویدئو
- عکس| پرچم آذربایجان در میدان انقلاب تهران
اختلاف ایران و آذربایجان بر سر دو مسئله «پایگاه‌های نظامی اسرائیل» و «کریدور نخجوان» آنقدر بالا گرفته که برخی ناظران از بروز درگیری نظامی گفته‌اند. اما احتمال درگیری میان دو کشور چقدر است؟
به گزارش تازه‌نیوز، اختلاف ایران و آذربایجان بر سر درخواست باکو برای ایجاد یک «کریدور» از نخجوان به سرزمین اصلی و بستن مرزهای جغرافیایی ایران و ارمنستان بوده است. در حقیقت اجرای درخواست علی‌اف و باز کردن کریدور نخجوان برای جمهوری آذربایجان به این معناست که ایران مرز خود با ارمنستان را از دست خواهد داد. طبیعی است هرگونه تغییر در مرزهای ایران با مخالفت مقامات کشور روبرو خواهد شد.
اختلاف بر سر باز کردن کریدور نخجوان در مقطعی عاقبت به قطع روابط دیپلماتیک باکو با تهران و خروج اعضای سفارت این کشور از ایران انجامید. البته اقدام باکو در تخلیه سفارت در نتیجه حمله به این سفارتخانه و کشته شدن یکی از اعضای این نهاد دیپلماتیک بود، اما به نظر می‌رسید با توجه به توضیحات رسمی ایران درباره علت حادثه، اصرار دولت باکو در تروریستی خواندن آن، بهانه‌جویی بوده باشد. با همه این احوال اتفاقی که افتاده افزایش تنش‌ها با همسایه شمال غربی ایران و احتمال بروز یک درگیری نظامی در مرزهای مشترک دو کشور است.
در شرایطی که جمهوری آذربایجان و مشخصاً الهام علی‌اف در چند ماه اخیر آشکارا به استقبال تنش با ایران رفته‌اند، این سوال مطرح می‌شود که باکو از گل‌آلود شدن آب چه سودی می‌برد؟ و مهمتر اینکه احتمال درگیری ایران و جمهوری آذربایجان چقدر است؟
او می‌گوید: موضوع دیگری که ایران و آذربایجان را وارد فضای تقابلی کرده است، به همراهی آذربایجان و اسرائیل بر می‌گردد. در واقع خاک این کشور برای اسراییلی‌ها به مثابه پایگاهی است که از آن طریق می‌توانند برای امنیت ایران دردسرساز باشند. به طوری‌که الی کوهن وزیر امور خارجه اسرائیل در ملاقاتی که با سفیر آذربایجان در تل‌آویو داشت، خواهان ایجاد جبهه‌ای متحد علیه ایران هستند. از طرف دیگر این‌طور گفته بود؛ همانطور که ایران در جوار اسرائیل از حزب‌الله لبنان پشتیبانی می‌کند، ما هم اجازه داریم در جوار ایران چنین ائتلافی را به وجود بیاوریم. بنابراین اسرائیل نه در تنها در آذربایجان، بلکه در ترکمنستان و آسیای مرکزی هم سعی اش را برای «نفوذ» به کار گرفته و تا حد زیادی موفق هم شده است.
استاد روابط بین‌الملل می‌گوید: با اینکه به حکم علم سیاست، کشور‌هایی که در مرز‌های‌شان احساس ناامنی بزنند، می‌توانند اقدام‌های نظامی را در دستور کار قرار بدهند، احتمال درگیری نظامی ایران و آذربایجان «صفر» است. اینکه هر دو کشور با روسیه رابطه نزدیکی دارند هم می‌تواند مهم باشد. اما متاًسفانه روس‌ها تا امروز به دلایل نامعلومی سکوت کرده‌اند و هیچ دخالتی درباره چالش ایران و آذربایجان نداشته است. همچنین آذربایجان با ترکیه مبادلات زیادی دارد و ترک‌ها هم به تازگی با اسرائیل مبادله سفیر داشتند تا بتوان به این تحلیل رسید که منطقه به استقبال فضای جدیدی می‌رود. تنها نکته مثبت این است که ایران و آذربایجان قطع به یقین وارد جنگ نظامی نخواهند شد. البته علم سیاست «لحظه»ها را جدی می‌گیرد. اما شرایط فعلی موید تلاش‌های زیادی است تا درگیری و جدال ایران و آذربایجان به نقطه پایانی برسد.