تجارت‌نیوز نوشت دیروز نوبت به آسمان دمشق جولانی رسید تا صحنه‌ای باشد برای جولان تجاوزگری‌های اسرائیل. درک دکترین جدید اسرائیل، که بر «سیال‌سازی مرزهای تهدید» استوار است، کلید فهم بسیاری از اقدامات اخیر این رژیم است. در چارچوب این دکترین، امنیت ملی اسرائیل نه در مناطق سبز یا دیوارهای بتنی حایل، بلکه در قلب پایتخت‌های دشمنانش تأمین می‌شود. در این چارچوب دمشق، بغداد، بیروت، و حتی تهران، بخشی از قلمرو سیال «امنیت پیش‌دستانه» تعریف شده‌اند که در آن، هیچ خط قرمزی برای عملیات اطلاعاتی یا نظامی رژیم وجود ندارد. اگر کسی تا دیروز هنوز در صحت «دکترین مرزهای سیال امنیتی اسرائیل» تردید داشت، امروز ناچار است این واقعیت را بپذیرد که اسرائیل دیگر مرز ندارد؛ نه در ترور، نه در تجاوزگری و نه در گروگان‌گیری.
به نظر آنچه از خاکسترهای برخواسته از وزارت دفاع، ستاد مشترک ارتش و منطقه کاخ ریاست‌جمهوری سوریه در دمشق می‌توان دید این هلهله پیروزمندانه رژیم است که «در منطقه‌ای که در برابر شبکه نفوذ ما ایستادگی نکرده است، اتاق‌های فرماندهی جولانگاه ما خواهد بود» این پیام، البته تنها خطاب به سوریه نیست. ایران، لبنان، عراق، و حتی عربستان و امارات نیز باید این سیگنال را دریافت کرده باشند.
باید بپذیریم که زیر ساخت‌های نظامی، امنیتی و اطلاعاتی دیگر به اشکال سنتی‌شان قابل دفاع نیستند. حمله از راه دور، فعال‌سازی سلول‌های خفته، جنگ‌های سایبری و… همه و همه برای اسرائیل در خدمت هدفی واحد قرار گرفته‌اند: تضعیف ساختار مقاومت در منطقه و ایجاد بازدارندگی معکوس.
در چنین شرایطی به نظر می‌رسد که فرصتی طلایی برای سیاست منطقه‌ای ایران فرا رسیده است، آنجایی که ایران می‌تواند نقش خود را از «دایره تهدید» به «نقش‌آفرین نظم‌ساز» ارتقا دهد تا جایی که از موازنه شکننده «لنگر امنیتی درون مرزی» عبور کرده و یک «لنگر امنیتی منطقه‌ای» بسازد.
به عبارت دیگر، در ساختار جدید، تهران باید بتواند تا امنیت خود را از طریق تعادل‌بخشی به امنیت منطقه‌ای تضمین کند، نه صرفاً از طریق دفاع در مرزهای جغرافیای ملی و پذیرش ضرورت عملیاتی این مهم ممکن نمی‌شود مگر با ایجاد شبکه‌ای گفتمان‌ساز که بتواند نشان دهد «تأمین امنیت زیست ملی» بدون اتکا به «امنیت زیستی منطقه‌ای» خشت بر آب زدنی کم حاصل خواهد بود.
کشورهای منطقه باید این پیام استدلالی را از ایران دریافت کنند که چرا جای تعجب نخواهد بود اگر در روزهای آینده شاهد حملاتی مشابه در دیگر مناطق در منطقه باشند تا جایی که نباید غافلگیر شوند اگر به‌زودی، پالایشگاهی در بصره، بندری در فجیره، یا حتی مرکز داده‌ای در ریاض هدف حملات یا خرابکاری‌های رژیم قرار گیرد، چرا که تا وقتی که الگوی امنیتی اسرائیل بر ناامنی همه‌جانبه استوار است، در منطقه هیچ کجا در امان نخواهد ماند.
به همین دلیل به نظر یک اقدام گفتمانی اقناع گرا در شرایط فعلی بسیار موثرتر از هر مانور نظامی می‌تواند اثربخشی امنیتی از طریق محدودسازی دکترین مرزهای ترور اسرائیل داشته باشد، آنجایی که این روایت از زیست را در منطقه خاورمیانه بتوانیم به کشورهای منطقه بقبولانیم که خاورمیانه اکنون نه فقط در آستانه یک جنگ چندجانبه بلکه در میانه یک آتش پنهان فراگیر قرار دارد، آتشی که اگر فوران کند، نه به‌صورت لشگرکشی بلکه در صورت‌بندی‌های پیچیده‌ای چون خرابکاری‌های صنعتی، ترورهای هدفمند و فروپاشی‌های نرم بروز خواهد کرد. بدیهی است که راه مقابله با این سناریو، نه تسلیح بیشتر بلکه همکاری امنیتی بیشتر است.
این آزمونی فیصله‌بخش و مهم برای ما است که بتوانیم در الگویی تجویزی به همسایگان مان بقبولانیم که راه نجات همه نه در افزایش هزینه‌های امنیتی ملی، بلکه در هم‌افزایی اطلاعاتی – امنیتی منطقه‌ای است و نشان دهیم که اگر منطقه برای امنیت خود اقدامی مبتنی بر همکاری نکند، این آتش، دیر یا زود، در جای جای منطقه نفت خیز خاورمیانه زبانه خواهد کشید و آن زمان دیگر آنقدر دیر شده است که پای تخت هیچ پایتختی مصون نخواهد ماند. جولان اسرائیل در سوریه جولانی را از یاد نبریم.
نظر شما