مرتضی افقه، تحلیل‌گر اقتصادی در گفت‌وگو با عصر ایران با اشاره به احتمال فعال شدن مکانیزم ماشه اظهار داشت: در چند ماه گذشته در حالی که نه جنگی اتفاق افتاده بود و نه بحث مکانیزم ماشه مطرح بود، در چند مطلب در این باره نوشتم و هشدار دادم اگر تحریم‌ها برداشته نشوند و روند به همین شکل ادامه پیدا کند دولت از نیمه دوم سال حتی در تأمین هزینه‌های جاری خود مثل پرداخت حقوق کارمندان و بازنشسته‌ها عاجز خواهد ماند. 

این روزها هم که بحث اسنپ‌بک داغ شده و باعث شد بازار واکنش منفی  نشان دهد. یعنی انرژی اولیه تحمیل شده به بازار با افزایش قیمت دلار تخلیه شد. بنابراین اگر تا یک ماه آتی رویداد خاصی روی ندهد، شرایط فعلی بازارماندگار خواهد شد. اما در صورت عملیاتی شدن اسنپ‌بک شوک اولیه را شاهد خواهیم بود که البته بیشتر جنبه روانی خواهد  داشت. با این حال گروهی این‌طور می گویند که در هفت‌هشت سال گذشته هم شدیدترین تحریم‌ها علیه ما وضع و اعلام و اعمال شده و چیز جدیدی نیست. این حرف تا اندازه‌ای صحیح است. اما نکات دیگری هم باید در نظر گرفته شود.

عضو هیأت علمی دانشگاه شهید چمران در توضیح این نکته گفت: منظور این است که باید این را در نظر بگیریم که حدود ۶۰ درصد از تحریم‌ها را آمریکا اعمال می‌کرد و کشورهایی که به لحاظ اقتصادی از آمریکا حساب می‌بردند  اما اگر ۶ قطعنامۀ تحریمی دوباره بازگردد، همه کشورها از همکاری اقتصادی با ایران منع می‌شوند. بنابراین از نظام حکم‌رانی انتظار می‌رود در اسرع وقت چاره اندیشی کند تا اوضاع بیش از این بحرانی نشود در حالی که الآن هم  گرفتارشده‌ایم.

 این صاحب نظر اقتصادی افزود: در این موقعیت عده‌ای درمان درد را تعامل با کشورهای همسایه و البته چین و روسیه می‌دانند تا از طریق داد و ستد منطقه‌ای بتوانیم گره‌های اقتصادی را بگشاییم  اما سؤال این است کشورهای همسایه به لحاظ اقتصادی چه دارایی و به لحاظ سیاسی چه قدرتی  دارند که بتوانند شریک  تاثیرگذار ما باشند؟ درباره چین و روسیه هم در این مدت تجربه عینی نشان داده این دو کشور با ایران رفتار کج‌دار و مریز دارند. بنابراین نمی‌توانیم چندان روی چین و روسیه حساب ویژه‌ای داشته باشیم. در واقع می توانند اما نمی‌خواهند خیلی برای ایران مایه بگذارند. البته درست است که اگر چین با ایران همکاری کند، بخشی از فشارها برداشته می‌شود اما از آنجا که پکن به رغم تضاد سیاسی، رابطه بسیار قوی یی با واشنگتن دارد  هیچ‌گاه منافع خود را با آمریکا را به خاطر ایران به خطر نمی اندازند. پس می‌توان گفت چینی‌ها سعی‌ خود را بیشتر به کار می گیرند تا ایران را به مذاکره با آمریکا ترغیب کنند.

وی توضیح داد: از نظر من تاثیر عوامل داخلی بیشتر از محدودسازی‌های خارجی است و در واقع ناکارآمدی های حکم رانی وناکارآمدی قوانین و بوروکراسی و نیز مدیریت  و همچنین بی‌ثباتی مدیریتی و... اصل قضیه اند و بیش از تحریم‌ها در بروزمشکلات سهم دارند. در واقع این عوامل داخلی اند که موجب شده‌اند، تحریم به حدی اثرگذار باشند که امیدواری جامعه نسبت به بهبود به پایین ترین حالت ممکن برسد. با این توضیح که در کوتاه مدت نمی‌توانیم از این شرایط غیرقابل تحمل عبور کنیم. بنابراین تنها راه حل در کوتاه مدت چیزی جز این نیست که مشکل تحریم را رفع کنیم تا بعد از آن در فرایندی نسبتا میان مدت برای برطرف کردن موانع داخلی آستین‌ها را بالا بزنیم  وگرنه آسیب پذیر خواهیم ماند.

 افقه در پایان یادآور شد: مشکل این است، کار به دستان ما اگر اگر درک درستی از مناسبات بین الملل داشتند نباید در جنگ با اوکراین آشکارا از روسیه پشتیبانی می‌کردند (ولو بزرگ نمایی شده باشد) ولی یادمان باشد اروپا قبلاً در بحث برجام در قبال آمریکا از ما دفاع می‌کرد. حمایت ما از روس‌ها ( در دولت سابق) اما کار را به جایی رساند که در تحرکات ضد ایرانی، اروپایی‌ها حتی از ایالات متحده هم جلو بزنند!