افزایش بی‌سابقه قیمت دلار و ارز در حالی نگرانی‌ها درباره افزایش تورم و تضعیف پول ملی را شدت داده که کارشناسان نسخه‌های متفاوتی را برای جلوگیری از رشد غیرمنطقی بازار دلار و ارز توصیه می‌کنند.
بازار دلار در ایران در یکساله اخیر و به ویژه طی هفته‌های اخیر شاهد روند صعودی چشمگیری بوده است. دلار آمریکا با عبور از مرز ۱۱۵ هزار تومان، بار دیگر نگاه سرمایه‌گذاران و مردم را به خود معطوف کرده است. کارشناسان اقتصادی تاکید می‌کنند که این جهش‌ها تنها یک نوسان کوتاه‌مدت نیست و ریشه در ضعف سیاست‌های اقتصادی، کاهش ارزش پول ملی و نرخ بالای تورم دارد.
تورم ۵۰ درصدی تا پایان سال
پیمان مولوی، اقتصاددان در گفت‌وگو با اقتصاد۲۴ در مورد این موضوع و پیش‌بینی وضعیت بازار ارز تا پایان سال، گفت: موقعیت ارز و شرایطی که برای ارز و دلار در ایران و در اصل برای ریال پیش خواهد آمد، بسیار روشن و واضح است.
وی افزود: وقتی گزارش آمارِ رشد و خلق نقدینگی را در اقتصاد ایران تا مرداد ۱۴۰۴ که مربوط به ۴ ماه پیش است، مطالعه می‌کنیم و رشد ۳۶ درصدی آن را می‌بینیم، اگر این رشد نقدینگی را در کنار عدم رشد اقتصادی و رشد بین صفر تا یک درصد اقتصادی بگذاریم، حتی اگر همین شرایط تا پایان سال برقرار باشد، به این معنا که بی‌برقی، رشد اقتصادی بین صفر و یک درصد باشد و نقدینگی بیش از این رشد نکند، تورم سالیانه ۴۵ تا ۵۰ درصد را خواهیم داشت.
کاهش ۵۰ درصدی ارزش ریال تا یکسال آینده
این اقتصاددان ادامه داد: این سناریو در شرایطی است که عوامل رشددهنده نقدینگی مثل جنگ و تحریم‌های بیشتر اتفاق نیفتد. در چنین شرایطی، تورم سالیانه بین ۴۵ تا ۵۰ درصد خواهد بود و تورم نقطه به نقطه در انتهای سال ۱۴۰۴ از عدد ۵۵ درصد عبور خواهد کرد.
مولوی در مورد پیش بینی قیمت دلار در شب عید ۱۴۰۵، گفت: متوسط و میانگین ۲۰۰ روزه قیمت دلار روی رقم ۹۷ هزار تومان است. بنابراین، در چنین سناریویی، ریال در ۳۶۵ روز آینده ۵۰ درصد کاهش ارزش خواهد داشت.
دلار کرانه ۱۲۰ هزار تومان را لمس می‌کند
این اقتصاددان در مورد قیمت دلار، گفت: قیمت دلار تا سال آینده و تا شب عید به کرانه‌های ۱۲۰ هزار تومان هم خواهد رسید. این عدد ممکن است در شب عید نباشد و حتی ممکن است قبل از آن یا مثلا در دی ماه اتفاق بیفتد، ولی در هر حال دلار به این سمت حرکت خواهد کرد.
مولوی، دلایل افزایش قیمت دلار را اینگونه تشریح کرد: موتور رشد نقدینگی و رشد کسری بودجه روشن است. از طرفی موتور رشد اقتصادی خاموش است و عدم قطعیت در اقتصاد ایران در بالاترین سطح خود حتی از زمان جنگ قرار گرفته است و فعالان اقتصادی هیچ چشم‌انداز روشنی از آینده ندارند؛ بنابراین این دلایل موجب شده که قیمت دلار به سمت گرانی حرکت کند.
گره وضعیت اقتصادی کشور از دست دولت خارج شد
این اقتصاددان با بیان اینکه دولت فعلی یکی از ناکارآمدترین دولت‌هاست، گفت: دولت با فرافکنی و با عدم درک شرایط، هیچ کدام از وعده‌هایی که داده را نتوانسته است محقق کند و این موضوع باعث سرخوردگی شدیدی در جامعه شده است.
مولوی در مورد راهکار بهبود شرایط اقتصادی، گفت: گره این کار کاملا از دست دولت خارج است و حتی از حوزه اقتصاد هم خارج است. بنابراین، باید هر کسی که راهکار اقتصادی ارائه می‌دهد از سطح بالاتر به قضیه نگاه کند.
ارز در اختیار صاحب آن قرار گیرد
مولوی، راهکار بهبود شرایط فعلی را آزادی کامل اقتصادی دانست و گفت: در شرایط کنونی، بحث‌های ژئوپلیتیک، بحث‌های اقتصاد سیاسی و بحث‌های بین‌المللی بر اقتصاد کشور حاکم شده است. بنابراین، اگر بخواهیم راهکاری بدهیم که این راهکار هم‌اکنون بتواند به وضع موجود کمک کند، این نسخه، آزادی کامل اقتصادی است.
این اقتصاددان ادامه داد: قبل از راهکار دولت مبنی بر «آزادسازی قیمت»، ما باید اقتصاد را کاملا آزاد کنیم. بدین ترتیب، واردات و صادرات باید آزاد باشد و ارز در اختیار صاحب آن یعنی کسی که صادر می‌کند قرار بگیرد تا بتواند واردات کند و سیستم تخصیص ارز حذف شود. این راهکار برای کوتاه‌مدت است؛ وگرنه در غیر این صورت همین مسیر تورم و افزایش قیمت ارز ادامه خواهد یافت.
وی خاطرنشان کرد: از آزادسازی اقتصادی به عنوان یک مُسکن می‌توان استفاده کرد؛ آن هم به خاطر ساخت اقتصاد ایران که یک ساخت ذینفعانه است به هیچ وجه امکان‌پذیر نیست، زیرا دولت به دلیل کوچک شدن، توانایی این کار را ندارد.