ایرنا نوشت: اجرای مصوبه دولت با هدف اصلاح سازوکار توزیع بنزین، استفاده حداکثری از کارت سوخت شخصی، کاهش وابستگی به کارت اضطراری جایگاهها و مهار مصرف بالای بنزین کلید خورده است. در این چارچوب، رانندگان فعال در سکوهای اینترنتی بهعنوان یکی از گروههای پرمصرف اما شغلی، از یک نظام سهمیهای متفاوت برخوردار شدهاند.
سقف ماهانه سهمیه اضافه برای رانندگان پلتفرمها ۲۰۰ لیتر برای خودروهای بنزینی، ۹۵ لیتر برای خودروهای دوگانهسوز و ۴۰ لیتر برای موتورسیکلتها تعیین شده است؛ سهمیهای که نه بهصورت بنزین یارانهای مستقیم، بلکه به شکل اعتباری و پس از ثبت پیمایش واقعی راننده تخصیص مییابد.
بنزین ۵ هزار تومانی و بازگشت مابهالتفاوت
در مدل جدید، رانندگان پلتفرمهای اینترنتی بنزین مازاد بر سهمیه خود را با نرخ پنج هزار تومانی تامین میکنند؛ اما دولت اعلام کرده است مابهالتفاوت نرخ سه هزار تومانی و نرخ ۵ هزار تومانی، پس از محاسبات بر اساس پیمایش رانندگان در وزارت کشور، تایید شرکت پالایش و پخش و اعلام آن به سازمان هدفمندی یارانه ها، به طور مستقیم به حساب رانندگان از طریق سازمان هدفمندسازی یارانهها واریز میشود.
کرامت ویسکرمی مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآوردههای نفتی ایران در این باره گفته که در مقابل این حمایت، سکوهای اینترنتی نیز متعهد شدهاند نرخ کرایهها را افزایش ندهند؛ سازوکاری که از معیشت رانندگان و حقوق مصرفکنندگان محافظت میکند.
آمارهای رسمی نشان میدهد که از ابتدای سال، بهطور متوسط روزانه ۱۳۳ میلیون لیتر بنزین در کشور توزیع شده که ۵۶ میلیون لیتر آن از طریق کارتهای اضطراری جایگاه بوده است؛ عددی که چند برابر سقف مجاز تعیینشده در قوانین بودجه است.
در چنین شرایطی، سیاستگذار تلاش کرده با کنترل مصرف گروههای پرپیمایش مانند رانندگان پلتفرمهای اینترنتی، بدون حذف نقش اقتصادی آنها، مصرف سوخت را شفاف، قابل رصد و مبتنی بر عملکرد واقعی کند؛ مدلی که به جای یارانه ثابت، «حمایت هدفمند» را مبنا قرار میدهد.
برآیند مصوبه جدید نشان میدهد دولت بهدنبال تفکیک مصرف شغلی از مصرف غیرضروری است. در این مدل، رانندگان فعال در پلتفرمهای اینترنتی نه از چرخه حمایت حذف شدهاند و نه مشمول یارانه پنهان و غیرقابلکنترل باقی ماندهاند.
دولت تأکید دارد که درآمد ناشی از اصلاح قیمت سوخت، بهصورت کامل به مردم بازمیگردد و در مورد رانندگان پلتفرمی، این بازگشت به شکل پرداخت مستقیم مابهالتفاوت سوخت تعریف شده است؛ مسیری که میتواند الگوی تازهای برای مدیریت مصرف انرژی در بخش حملونقل شهری باشد.
عباس باصفا مدیر سامانه هوشمند سوخت با اشاره به تعیین تکلیف سهمیه سوخت خودروهای فعال در پلتفرمهای اینترنتی حملونقل، گفت: سهمیه سوخت تاکسیهای اینترنتی از طریق پرداخت مابهالتفاوت نرخها و بر اساس میزان پیمایش اعلامشده، به شکل یارانهای محاسبه میشود که این پرداخت از سوی وزارت کشور و سازمان هدفمندی یارانهها انجام و در نهایت در اختیار رانندگان قرار میگیرد.
وی تاکید کرد: مابهالتفاوت سهمیه سوخت رانندگان فعال در این پلتفرمها بهصورت دورهای محاسبه و از طریق پرداخت نقدی به حساب آنها واریز خواهد شد.
منابع حاصل از اصلاح قیمت سوخت به مردم بازمیگردد
مسعود پزشکیان رئیس جمهوری تاکید کرد که درآمد حاصل از اجرای طرح اصلاح قیمت سوخت بهطور کامل و ۱۰۰ درصدی برای بهبود معیشت مردم هزینه میشود و حتی یک ریال از این منابع نباید در بخشهای دیگر دولت مصرف شود.
پیش از این هم احمد میدری وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی اعلام کرده بود که برنامه دولت از تعیین نرخ سوم بنزین این است که از محل درآمد این افزایش به تامین مالی کالابرگ اختصاص یابد.
میدری سخنان خودش رو اینطور تکمیل کرد که در ارتباط توزیع کالابرگ و تامین مالی آن بر اساس اعتقاد و دغدغهای که آقای رئیسجمهور برای معیشت گروههای کمدرآمد دارند، اعلام کردند که هر میزان که نرخ سوخت در کارتهای اضطراری جایگاهها بیشتر شد، درآمد حاصل آن را در تامین مالی کالابرگ بیاوریم. این دستور این هفته ابلاغ شده و باید محاسباتش اعلام شود که چه مقدار است.
وی یادآور شد: یکی از کارهایی که در این زمینه باید انجام شود، این است که نرخ کارت سوخت جایگاهداران به پنج هزار تومان برسد که این هم هنوز اجرا نشده و در این زمینه هنوز درآمدی برای دولت واریز نشده است.
میدری اظهار داشت: این تامین مالی بر اساس دستوری است که رئیس جمهور به صراحت دادهاند؛ البته در آیین نامه نیامده اما دستور رئیسجمهور است و خودشان هم مُصرّ به انجام این کار هستند و حتما از منابع درآمد سوخت به کالابرگ اختصاص مییابد.
مصوبه بنزینی دولت
هیأت وزیران در نشست ۱۴ آبانماه سال جاری، با پیشنهاد مشترک سازمان برنامه و بودجه و وزارت نفت، بستهای از تصمیمات جدید در حوزه مصرف و توزیع بنزین را تصویب کرد؛ مصوبهای که پنجم آذرماه بهصورت رسمی ابلاغ و رسانهای شد و هدف اصلی آن افزایش استفاده از کارت سوخت شخصی و مهار روند رو به رشد واردات بنزین عنوان شده است.
این تصمیمها در قالب سیاستهای مدیریت مصرف سوخت و اصلاح سازوکار توزیع حاملهای انرژی اتخاذ شده و بر اساس آن، استفاده از کارت سوخت شخصی در اولویت قرار گرفته و نقش کارت اضطراری جایگاهها محدودتر شده است. طبق این مصوبه، سهمیه اول بنزین خودروهای شخصی به میزان ۶۰ لیتر با نرخ هر لیتر هزار و ۵۰۰ تومان و سهمیه دوم به میزان ۱۰۰ لیتر با قیمت سه هزار تومان تعیین شده است. همچنین سوختگیری با کارت اضطراری جایگاهها با نرخ پنج هزار تومان انجام خواهد شد.
نرخ پنج هزار تومانی بنزین معادل ۱۰ درصد قیمت خرید بنزین از پالایشگاههاست که در حال حاضر حدود ۵۰ هزار تومان برآورد میشود. دولت اعلام کرده این مبنا بهمنظور یکپارچهسازی محاسبات، افزایش شفافیت مصرف و فراهم شدن امکان اجرای سیاستهای نظارتی و حملونقلی در آینده در نظر گرفته شده است.
اجرای این مصوبه در چند گام پیشبینی شده است. در مرحله مقدماتی، سامانهای برای اعلام تعداد خودروهای مشمول سهمیه طراحی و آزمایش میشود تا مالکان دارای بیش از یک خودرو، خودروی موردنظر برای دریافت سهمیه اول و دوم را انتخاب کنند.
در مرحله نخست، حذف سهمیه خودروهای دارای پلاک دولتی، اعمال نرخ پنج هزار تومانی کارت جایگاه در سراسر کشور، حذف سهمیه خودروهای وارداتی و همچنین خودروهای دارای پلاک مناطق آزاد در دستور کار قرار میگیرد.
مرحله دوم شامل حذف سهمیه خودروهای دوم و بیشتر، کاهش ۵۰ درصدی سهمیه دوم خودروهای دوگانهسوز و حذف سهمیه خودروهای سواری شخصی نوشماره داخلی خواهد بود.
با این حال، تأکید شده است که سهمیه بنزین خودروهای سواری شخصی از نظر حجم و نرخ تغییر نمیکند و همچنان ۶۰ لیتر بنزین با نرخ هزار و ۵۰۰ تومان و ۱۰۰ لیتر با نرخ سه هزار تومان اختصاص مییابد. مصرف مازاد بر این سهمیه یا استفاده از کارت اضطراری جایگاهها نیز با نرخ پنج هزار تومان محاسبه میشود.
سهمیه و نرخ بنزین خودروهای عمومی بنزینی از جمله تاکسیها و وانتبارها بدون تغییر باقی میماند. در مورد خودروهای عمومی دوگانهسوز نیز سهمیه اول حفظ شده و سهمیه دوم آنها با کاهش ۵۰ درصدی مواجه خواهد شد.
همچنین سهمیه دوم خودروهای شخصی دوگانهسوز نیز نصف میشود. در عین حال، طرح تبدیل خودروهای بنزینی تکسوز به دوگانهسوز برای همه خودروها، مطابق آییننامه اجرایی ماده ۸ قانون هوای پاک، بهصورت رایگان ادامه خواهد داشت.
بر اساس این مصوبه، سهمیه بنزین آمبولانسها بدون تغییر باقی میماند و خودروهای دارای پلاک جانبازان و معلولان از حذف سهمیه مستثنا شدهاند.
در نهایت، خودروهای دولتی، خودروهای دارای پلاک مناطق آزاد و ویژه، خودروهای وارداتی، خودروی دوم به بعد هر فرد و خودروهای سواری شخصی نوشماره داخلی با قیمت کارخانهای بیش از یک میلیارد تومان، مشمول حذف سهمیه اول و دوم خواهند شد و کارت سوخت جدیدی با نرخ تجمیعی و معادل قیمت کارت اضطراری جایگاه به آنها اختصاص مییابد.