روزنامه آرمان ملی نوشت: پرونده ایران در ایالات متحده آمریکا و نگاه حاکمان در تهران به رفتار آمریکاییها در ارتباط با تهران، به یکی از پیچیدهترین و پر ابهامترین پروندههای حوزه روابط بینالملل تبدیل شده است.
آمریکا پروندهای خاص برای ایران در اندیشکدهها و محافل تصمیمگیری تشکیل داده که در برابر ایرانی که با تکیه بر قدرت نظامی جایگاهی برای خود در منطقه ایجاد کرده همانند یک رقیب منطقهای و حتی دشمن ایدئولوژیک رفتار کند و از سوی دیگر علاقهای به پایان دادن به نقش ایران در منطقه نیز در آمریکا دیده نمیشود. به طوری که با تخریب قدرت هستهای ایران به درخواست اسرائیلیها موافقت میشود اما با پیشنهاد تغییر حکومت ایران توسط اسرائیل موافقت نمیشود و در نهایت با ضرب دولت کنونی در آمریکا بین ایران و اسرائیل آتشبس ایجاد میشود.
*پروژه مذاکره
در مذاکرات بین ایران و آمریکا نیز همین شرایط حاکم است. در این معنا که آمریکا مذاکره با ایران را در راس سیاستهای خود در ارتباط با تهران اعلام میکند اما حاضر به مذاکره برابر با ایرانی نیست که در آستانه هستهای شدن قرار داشت! چرا که پروژه غنیسازی در ایران را اهرمی برای درخواستهای مختلف ایران از آمریکا در مذاکرات میدید. از این منظر با بمباران تاسیسات هستهای ایران به دنبال آن بود که ایران را با دست خالی پای میز مذاکره بکشاند تا هم امتیاز کمتری به ایران بدهد و هم اینکه خطر هستهای شدن ایران را از میان بردارد. لذا پروژه مذاکره در آمریکا خصوصا در دولت دونالد ترامپ در ارتباط با ایران پروژه فهم از خواستههای ایران نیست بلکه آنها به دنبال آن هستند تا از نیت ایران و اقداماتش در حوزههای نظامی و هستهای با خبر شوند.
*مذاکره در سایه
به نظر ایالات متحده آمریکا پایان مذاکره با ایران را در معنای آغاز جنگ با تهران میداند. از این رو پرونده مذاکره با ایران را هیچ گاه به علت هزینه جنگ با تهران نمیبندد. هماکنون که در ایران رسما اعلام میشود که هیچ مذاکرهای در کار نیست اما این اعلام برای آمریکاییها در معنای بستن درهای مذاکره نیست به طوری که شنیده شده است که آمریکاییها از طریق کشورهای منطقه در حال ارسال پیام به ایران هستند. اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت خارجه ایران روز دوشنبه درباره احتمال مذاکرات با آمریکا و نقش مصر گفت: «تماسها بین ما و طرفهای مقابل با واسطه کم و بیش ادامه دارد اما به این معنا نیست که وارد مرحله مذاکراتی شدیم. مذاکره وقتی شکل میگیرد که طرفها حقوق یکدیگر را محترم بشمارند، ما در این مرحله نیستیم. مادامی که انتظارات زیادی وجود دارد این روند شکل نمیگیرد.» همچنین در اظهار نظر مشابهای از مصاحبه دو مذاکره کننده ارشد آمریکایی در پروندههای منطقه یعنی کوشنر و ویتکاف به نوعی ارسال پیام بین ایران و آمریکا رد و بدل میشود.
*اعتراف ناخواسته ویتکاف
استیو ویتکاف با حضور در برنامه «۶۰ دقیقه» شبکه تلویزیونی سیبیاس آمریکا به پرسشهایی درباره ایران و آتشبس غزه پاسخ داد. وی افزود: ایرانیها با ما تماس میگیرند. ما آمادهایم تا با ایران به یک راهحل درازمدت دیپلماتیک دست یابیم. وی گفت که آمریکا در حال گفتوگو با ایران در مورد این موضوع است. سیدعباس عراقچی وزیر خارجه ایران پیشتر در واکنش به اظهارات مقامات آمریکایی درباره مذاکره با ایران، اعلام کرد: ایران همواره آماده تعامل دیپلماتیک محترمانه و متقابل بوده است.
*در نهایت
هرچند ارسال پیام و دریافت پیام به آمریکا و از آمریکاییها در معنای مذاکره بین ایرانیها و آمریکاییها حتی در پرونده هستهای ایران نیست اما در معنای آن است که طرفین با ارسال پیام قصد دارند همچنان درهای مذاکره و مسیر احیای دیپلماسی را باز نگاه دارند چرا که از منظر هر دو بسته شدن این درها در معنای بازشدن دروازههای جهنم به سوی منافع ایران و آمریکاست و هر دو کشور نمیخواهند منافعشان در شرایطی که میتوان با گفتوگو به نتایجی رسید از بین برداشته شود. از این منظر در آمریکا و در ایران تلاش میشود از طریق کشورهای مختلف که ظاهرا در زمان کنونی مصر این نقش را ایفا میکند از افزایش سطح تنش جلوگیری شود. از سوی دیگر در ایران نوعی سیاست صبر و انتظار در پیش گرفته شده است تا در آمریکا حقوق هستهای ایران از جمله غنیسازی در ایران به میزان لازم به رسمیت شناخته شده و وارد مرحله لغو تحریمهای ایران شوند. البته ایران این سیاست را هم به این منظور دنبال میکند که با وقت خریدن عملا دست دولت کنونی آمریکا را از نظر زمانی از تصمیمگیری در مورد ایران کوتاه کند تا تغییری در ساختار قدرت آمریکا ایجاد شود. لذا میتوان اخبار کنونی در مورد ارتباط بین ایرانیها و آمریکاییها را مذاکره در سکوت دانست و پیغامهایی با محتوای مذاکره بین طرفین رد و بدل میشود اما خبری از عمق ماجرا به بیرون درز نمیکند.